ELMA ÇEŞİTLERİ
Bu gün dünyada 6500 Türkiye’de 460 elma çeşidi bulunmaktadır. Ancak bunlar arasında ticari kültürü yapılanların sayısı çok azdır. Elma çeşitleri gen merkezlerinde yüzyılların doğal seleksiyonu, tesadüf çöğürleri ve meydana gelen mutasyonlarla çoğalmıştır. Bu günkü yeni sisteme uyumlu çeşitlerise melezleme ıslahı yolu ile kalite ve verim yönünden çok ileri türler elde edilmiştir.
1. Jonagold Elma Çeşidi
- Orjini : Jonathan x Golden Delicious melezidir.
- Meyve Özellikleri : Meyvesi sulu, çok iri, tatlıdır. Asitlik durumu Golden Delicious’tan biraz asitlidir. Rengi sarı yüzey üzerinde %30-70 oranında kırmızı çizgili olup soluk kırmızı turuncudur. Kırmızılık güneş ışığına bağlıdır.
- Hasat Zamanı : 15-20 eylül (çiçeklenmeden itibaren 140 ila 160 gündür.)
- Bodur anaçlar üzerinde biraz daha küçük taç yapar.
- Meyve şekli, konik ile yuvarlak arasıdır. Seyreltme ile irilik artar.
- Verime başlama yılı erkendir.
- Muhafazası; Normal depolarda 2-3 ay, kontrollü atmosferli depolarda 6-9 aydır.
- Habitusu : Yayvan ve Çok kuvvetli büyür. Orta mevsimde çiçek açar.
- Tozlayıcıları : Granny Smith, Red Delicious, Delcorf, Discovery, Gala, Fuji
- Anaçlar : M9, M26, M7, MM106
2. Gala Elma Çeşidi
- Orange Red x Golden Delicious melezidir.
- Meyve eti sarımsı, sulu ve serttir. Sarı yüzey üzerine kırmızıdır.
- Ağaç yarı yayvan kuvvetli taç yapar. İşletmesi kolay bir ağaç yapısına sahiptir.
- Bodur anaçlar üzerinde kontrollü büyür.
- Ürün verimi daima yüksektir. Seyreltmeye uygundur ve seyretmede kalite artar.
- Kendine verimli piploid bir çeşittir. İyi bir tozlayıcıdır. Bununla birlikte Idared, Fuji, Breaburn, Granny Smith ve Elstar çeşitlerince tozlanır.
- Hasat zamanı temmuzun ortasından başlar ağustos ayı ortalarına kadar bölgelere göre devam eder.
- Anaçlar : M9, M26, M7, MM106
- Mondial Gala , Galaxy Gala, Royal Gala, Brookfield Gala, Buckeye Gala, Annaglo Gala, Shiniga Gala, Ruby Gala Gibi Kendi İçinde Çeşitleri Vardır.
3. Red Delıcıous Elma Çeşidi
- Orjini : 1881 yılında tesadüfen çöğür olarak bulunmuştur.
- Eylül ayı sonu, ekim ayı hasat zamanıdır. Çiftçinin yüzünü güldürdüğü andır.
- Çok ferahlatıcı bir mayhoşluğa sahiptir.
- Yemesi çok gevrek ve suludur.
- Meyve ölçütleri; 80 mm. eninde ve v240 g ağırlığındadır.
- Ağaç, karalekeye hassas olup ateş yanıklığına dayanıklıdır.
- Tozlayıcıları : Golden Delicious
- Anaçlar : M9, M26, M7, MM106
4. Red chief Elma Çeşidi
- Starking Deliciousun farklı bir mutantıdır.
- M9, M26, M7, MM106 anaçlarıdır.
- Meyvesi orta- büyük boydur.
- Çapı 80 mm ve 235 gr. ağırlığındadır.
- Tadı, sulu, lezzetli ve aromalıdır.
- Ortalama 80 mm. çapında.
- Habiyusu, Zayıf gelişir, dik büyür.
- Şekil budamasında dallara 45o açı verilmelidir.
- Spur bir çeşittir.
- Golden Delicious türü tozlayıcısıdır.
- Eylül ayı sonu hasat günüdür.
5. Granny Smıth Elma Çeşidi
Granny Smıth Elma Çeşit Özellikleri
| 1800 yılının başında Avustralya’da bulunan bir çeşittir. |
| Meyveleri orta boydadır. Rengi yeşildir. Güneşli yerlerde alev rengi yanak olur. |
| Bu elma ağacı kuvvetli ve dik büyür. Kendine verimlidir. |
| Hasat günü ekim sonudur. |
| M9, M26, M7, MM106 Anaçlarıdır. |
6. Fujı Elma Çeşidi
Fujı Elma Çeşidi Özellikleri
| ÖZELLİK | BİLGİLER |
| Orjini | Ralls Jannet x Red Delicious melezidir. |
| Meyve Vasıfları | Sarımsı yüzey üzerine portakal kırmızısı akıntılar şeklinde rengi vardır. İçi beyaz etlidir. Gevrek ve suludur. Orta boy ve üzeri olmaktadır. |
| Ağaç özellikleri | Kuvvetli gelişir, Budamaya önem verilmelidir. |
| Tozlayıcıları | Kendine verimlidir. Tozlayıcıları diploid çeşitler, Golden Delicious, Mondial Gala ile Breaburndur. |
| Hasat Zamanı | Geçcidir. Geç dönem olgunlaşır. |
| Anaçları Yandadır. | M9, M26, M7, MM106 |
7. Golden Reınders Elma Çeşidi
Meyve orta büyüklükte, veya iri uzunumsundur. Meyve içi beyaz, sert, sulu ve lezzetlidir. Pasa dayanıklıdır. Soğuk hava depolarında uzun süre saklanabilir.
8. Renklerine Göre Elma Çeşitleri
8.1. KIRMIZI RENKLİ ELMALAR
8.2. YEŞİL RENKLİ ELMALAR
8.3. SARI RENKLİ ELMALAR
9. Gelişmelerine Göre Elma Çeşitleri
10. Amasya Elma Çeşidi
Amasya elması Amasya’da ünlenmiştir. Bu elmanın bir yüzü (güneş gören tarafı ) koyu kısımları koyu diğer tarafları ise açık kırmızı-sarıdır. Misket elması olarakta anılan bir versiyonu olan Amasya elması hoş kokulu, ince kabuklu, sert ve dayanıklı yapısı elmayı, uzun süre saklamak için olanaklı kılmaktadır. Sekiz on yaşından önce ürün vermeyen Amasya Elması ayrıca bir yıl ürün verirse ertesi yıl peryodisite gösterir. Bir ağaçtan ortalama 500 kilo olmak üzere iki yılda bir ürün alınır. Küçük ve büyük olmak üzere iki çeşidi vardır ve meyve ağırlığı 115-130 g’dır. Meyve et rengi parlak beyazdır.
Ağaç özellikleri: Genç yaşta dik, daha sonraki yaşlarda yayvan gelişir. 25 Eylül-15 Ekim tarihleri arasında hasat edilir.
11. Elma Çeşitlerinin Erkenciliğine Göre Sınıflandırılması
Elmanın kış dinlenme isteği yüksektir (1000-3000 saat). Bu nedenle Ege ve Akdeniz kıyı bölgelerinde hem kış dinlenme ihtiyacını karşılayamadığından, hem de yüksek yaz sıcaklarının güneş yanıklığına yol açması nedeniyle ekonomik olarak yetiştirilmesi mümkün olmamaktadır.
Son yıllarda kış dinlenme ihtiyacı düşük olan bazı yazlık çeşitler (Ak elması, Anna, Vista Bella, Jerseymac, Summer Red vb.) ilk turfanda özelliğinden yararlanmak için bu bölgelerde yetiştirilmeye başlanmıştır.
| ÇOK ERKEN MEVSİM | ORTA MEVSİM | GEÇ MEVSİM |
|
Stark earliest Vista bella Jersey mac Beacon Ozark Gold Williams pride Summerred |
Prima
Red free Royal gala Elstar Anna |
Starking delicious
Golden delicious Red Chief Mor spur Cooper 4 Cooper 7 SB 2 Jonagored Super early stripe Black Staymen İmproved Amasya Starkrimson Delicious Skyline Supreme Fuji Braeburn Starkspur golden Yellow spur Mutsu Granny Smith |
12. Galavall Elma Çeşidi
Fransa menşeilidir. Kuvvetli dik ve yarı yayvan gelişim gösteren ağaçları vardır. Galavall çeşidi, bodur M9, M26 anacı ve MM106 anacı üzerine aşılı fidanları ile çoğaltılabilmektedir. Galavall erkencil bir elmadır. Renklenme mükemmeldir. İri meyvelere sahiptpr. Niğde koşullarında 15 -25 Ağustosta hasat edilir. Yaklaşık 4 ay kadar soğuk havada saklanabilir.
13. Jeromın Elma Çeşidi
Fransa menşeli Early Red One mutasyonudur. Ağacı Orta kuvvette, yarı dik gelişimi olan çok verimli bir ağaçtır. M9, M26 ve MM106 anaçlara aşılanması tercih edilir.
İri meyvelidir. Şekli koniktir. Rengi koyu kırmızıdır. Lezzeti tatlı, sulu ve gevrektir. Meyve eti beyaz, sert ile yumuşak arasıdır.
Niğde için derim vakti Eylül ayının 3. Haftasıdır. Depoluktur ve 6 – 7 ay depo ömrü vardır.
Jeromin türü spur bir çeşit özelliği taşımamada yarı spur bir gelişim gösterir. M9 ve M26 anaçları üzerinde oldukça verimlidir.
14. Rubby Gala Elma çeşidi
Yeni Zellanda meşelidir. Habitusu orta kuvvette ve dik gelişim gösterir. Yüksek verimli bir çeşittir. Düzenli meyve verir. Meyvesi orta-iridir. Niğde için derim vakti Ağustos ayının 2. – 3. Haftasıdır. Depolama Ömrü 3 aydır. Renk oluşumu daha iyidir.
15. Kağızman Yöresel Elma Çeşidi
Son yıllarda popülerliği ile öne çıkmış elma çeşitlerimizden biridir. Yöresel popüler bir çeşittir. Elma Karslıdır. Karsın Kağızman ilçesinde tabi seleksiyon sonucu ortaya çıkmıştır. Meyve şekli uzun silindirimsi, tadı ekşi meyvesi bol sulu olan bir elma çeşididir.
Meyve hasat vakti Kağızman’da Eylül ayıdır. Ağacı yayvan bir şekilde gelişmekte olup meyve verimi iyidir.
16.Scarlet Spur Elma Çeşidi
- Tacı yarı kuvvetli gelişir.
- Verimi yüksektir.
- Meyveleri büyük ve koni biçimindedir.
- Renk koyu kırmızıdır.
- Bu çeşit tatlı, sulu, sert ve lezzetli bir çeşittir.
- Renklenmede sorun yaşanmaz.
- Ağustos sonu itibari rengi kırmızı renge döner.
- Bölgelere göre Eylül ortası ile Ekim’in ilk haftasında hasat edilir.
- Granny Smith, Golden Delicious çeşitleri tozlayıcı olarak kullanılır.
- Bu çeşit yarı bodur (MM.106) ve klasik anaçlar üzerinde tercih edilir.
17. Starkrimson Delicious Elma Çeşidi
- Starkrimson Delicious Elma ÇeşidiSpur tipte yarı dik gelişir.
- Tacı yarı kuvvetli gelişir.
- Ota kuvvette bir ağaçtır.
- Üretkenliği düzenli çok verimlidir.
- Meyvesi iri, kapama koyu kırmızı renktedir.
- Şekli düzgün, çok iyi kaliteli, sulu ve lezzetlidir.
- Eylül ayının son haftasında hasat edilir.
- Soğuk hava deposunda nisan ayına kadar saklanabilir.
- Elma yetiştirilen bütün bölgelere önerilir
- Bir lider ve çok sayıda yan dallı noel çamına benzeyen bir terbiye şekli ister.
- Tam çiçeklenme ile hasat olumu gün sayısı 140-150 gündür.
18. Braeburn Elma Çeşidi
| 1 | Braeburn Elma Çeşidi Üretkenliği düzenli çok verimlidir. |
| 2 | Ota kuvvette bir ağaçtır. |
| 3 | Meyve orta iridir, yeşil üzerine kirli portakal kızarıklığı rengindedir. |
| 4 | Sulu ve lezzetlidir. Et rengi beyazımsı sarıdır. |
| 5 | Ekim ayının üçüncü haftasında hasat edilir. |
| 6 | Soğuk hava deposunda uzun süre saklanabilir. |
| 7 | Tüm bölgelere uyar. |
| 8 | Soğuklama süresi yüksek, çiçeklenme dönemi orta erken, erken meyveye yatan bir çeşittir. M |
| 9 | Elma çeşidi Yeni Zelanda orjinlidir |
| 10 | Tozlayıcıları, Golden Delicious, Granny Smith, Gala Grubu Red Delicious, çeşitleridir. |
| 10 | Eve Braeburn, Jaburn Braeburn gibi alt varyetelerinde renklenme daha iyidir. |
19. Bazı Elma Çeşitlerin Soğuklama İstekleri
| 1 | Starking Delicious | 1200-1500 saat |
| 2 | Golden Delicious | 1200-1500 saat |
| 3 | StarkSpur golden | 1200-1500 saat |
| 4 | Starkrimson delicious | 1200-1500 saat |
| 5 | Demir elması | 2900-3000 saat |
| 6 | Hüryemez | 2150-2200 saat |
| 7 | Amasya | 2536 saat |
| 8 | Gala | 400 saat |
| 9 | Anna | 200 saat. |
20.Hüryemez Elma Çeşidi
| 1 | Hüryemez Elma Çeşidi Üretkenliği . orta derecede verimlidir.verimlidir. |
| 2 | Kuvvetli gelişen ve yayvan büyüyen bir ağaçtır. |
| 3 | Meyvesi iri, basık yuvarlak şekilli, sarı-yeşilimtırak renklidir. |
| 4 | Kaliteli meyveye sahip , sulu ve mayhoş tadındadır. |
| 5 | Eylül ayının üçüncü haftasında derilir.. |
| 6 | Dayanıklı olup uzun süre saklanabilir |
| 7 | İç Anadolu bölgesinde yaygın yetiştiriciliği yapılmaktadır. |
| 8 | Triploid bir çeşit olup periyodizite gösterir. |
