Bu yazıda toprağın genel yapısını oluşturan ögelerden   Organik gübrenin yararlarına kısaca yer verilmiştir.

1.Toprakta Organik Maddenin Önemi 

Topraklar bünyelerinde mineral madde, organik madde, hava ve su içermektedir. Toprağın katı kısmını; Çakıl, kum, kil, mil ve tuz oluşturur.

Toprak organik maddesi toprağın önemli bir elemanıdır ve toprağın strüktürü, su tutma kapasitesi ve sıcaklığı üzerinde önemli  ve olumlu etkilere  sahiptir. Ayrıca toprak organil maddesi  bitkilerin ve toprak microorganizmalar için   besin maddesi kaynağı olması hasebiyle de önemlidir.

2.Bitki Besin Maddesi Olarak Önemli Organik Gübreler

1. Ahır (çiftlik) Gübresi
2. Yeşil Gübreler
3. Kent Artığı Gübreler
4. Kompostlar
5. Diğer Organik Gübreler (Et Kombinası Atıkları, Guanalar)
6. Ticari Organik Gübreler

3. Organik Gübre Kullanımının Yararları

1. Organik gübre bitkide hücre bölünmesini arttırarak, bitkinin büyüme hızını arttır. bitki daha erken ürün verir.
2. Tabi gübreleme ile toprağın gözenekli yapısını ve su tutma kapasitesini artar, bitki ve toprağın kuraklığa karşı direci artar.
3. Toprak yüzeyinde lifli yoğun bir yapı meydana getirerek, suyu toprak yüzeyinden bağımsızca akmasına ve buharlaşmasına engel olur bu sayede bitki suya daha az gereksinim duyar.
4. Erozyon tehlikesine daha dirençli bir toprak oluşur.
5. Bitki zararlı haşere ve böceklere karşı direnç kazanır.
6. Organik gübrenin içinde bulunan toprak için gerekli mineraller sayesinde de toprağı verimli hale getirir.
7. Toprağın hava ve su geçirgenliğini arttırır, furda yapılı bir hale getirir.
8. Organik gübre toprağın rengini koyulaştırır, bu sayede toprak daha fazla güneş ışığını emer.
9. Azot , Fosfor ve Potasyum gibi makro besin elementlerini dengeli olarak içerir.
10. Toprağa verilen azot miktarının bitkiye dengeli bir biçimde dağıtır.
11. Toprak bakteriyolojik olarak zenginleştirir.
12. Suyun eritemediği kireci eritir ve eritme sonucu çıkan karbondioksiti fotosentezde kullanılır.(kükürt takviyeli organik gübreler için geçerlidir)
13. Toprakta bulunan demiri bitkinin alabileceği şekle dönüştürür.

4. Toprak Organik Maddesi Neden Oluşur? 

1. Toprak organik maddesi taze bitki kalıntılarından ileri düzeyde  çözünmüş bir madde olan humusa kadar   maddelerin birbirinden bağımsız ama  heterojen bir karışımından oluşur.

2. Toprak organik maddesinin  kaynağını temelde  bitki artıkları (ölü örtü ve toprak altı kısımları) oluşturur.

3. Bitki artıklarının dışında toprak organik maddesine, toprak faunası ve florası  (Edafon) da kaynaklık etmektedir.

4. Organik maddeyi her bir yaprak, kabuk, tohum, çiçek, ölü kökler, mikroorganizmalar ve toprak hayvanları oluşturur.

5. Çoğunlukla  toprak hacminin %5’ini kapsayan organik kısmın %85’ini humus, %10’unu bitki kökleri ve %5’ini de Edafon olarak tanımlanan toprak canlıları kapsamaktadır.

5. Toprak faunası  Neden Oluşur?

(a)-Makro fauna kırkayaklar, karınca, solucanlar,

(b)- Mezofauna nematodlar, collemboller, rotatorlar,

(c)- Mikrofauna amipler, kamçılılardan oluşurken;

6. Toprak Florasını Neden Oluşur?

(Biota) ; bakteriler,  aktinomisetler, mantarlar ve algler oluşturur.

 Toprak humusu, Toprak Canlıları arası Etkileşim

7. Toprak Nedir?

Toprak, jeoloji ilminde  ana materyal  ismi verilen farklı  kayaların, fiziksel ve kimyasal ayrışması neticesinde oluşan, içinde bir çok mikroorganizmaların  barındığı, üzerinde bir çok bitkilerin yetiştiği  ve  bitkilere ve toprak canlılarına  besin sağlayan ve kalınlığı birkaç milimetre ile birkaç metre arasında değişen bir örtüdür.

8. Toprağın  Ögeleri (Bileşenleri)Nelerdir?

Toprak katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç ögeden oluşmaktadır.  Katı kısmı inorganik madde ve organik maddelerden  müteşekkildir. Oransal olarak bir toprak genelde  %45 oranında mineral, %5 oranında organik madde, %25 boşluk ve %25 sudan oluşur.

Toprağın Mineral Kısmı: Toprağın birincil ve en önemli ögesi toprağın  MİNERAL KISMI denilen   taş, çakıl, kum, toz ve kil gibi esas kaynağı «anataş-ana metaryel»  olan maddelerdir.  Burada taşların ufalanmasından  çakıllar, çakılların ayrışmasından kumlar meydana gelir.  Ayrışmanın  devamında ise  çakıl ve kumlar kendilerini meydana getiren minerallere ve mineraller de elementlere ayrışır. bu arada özel şartlarda toprağın bünyesini teşkil eden  minerallerden   «kil»  meydana gelir.Toprakta çok sayıda vasat olarak  90 farklı
mineral  yer alsada, bunlardan silikon, alüminyum, demir, magnezyum, kalsiyum, sodyum ve potasyum çoğunluktadır.

Toprak Suyu:Toprak suyunun, toprak besin maddelerinin , birçok elementel  iyonlar, hatta organik maddeler ve oksijenin  içerisinde  bulunduğu toprak sıvı maddeleri ki  «toprak çözeltisi» terimi ile tanımlanmaktadır ki toprak suyu veya çözeltisi   bitki yaşamı için ekolojik yönden son derece önemli bir toprak öğesidir.

Toprak Havası :Toprak solunum yapan dolayısı ile havaya gereksinim duyan  bir canlı varlıktır. Toprağın katı kısmın oluşturan toprak tanecikleri arasında kalan boşlukları
(gözenekleri, hüçreler ), hava ve su kendi aralarında (ideal olanı %50, %50 ) paylaşırlar.  Toprak havası, atmosferik havaya kıyasla,  toprakta bulunan bitki
kökleri ve mikroorganizmalar solunum yaptığı için   CO2  bakımından çok daha zengindir.  Ayrıca toprak havası  su buharı bakımından da daha doygundur.  Topraktaki  oksijen oranı
atmosferdekinden biraz daha düşüktür.

Bir Toprağın Bileşenlerinin Şekille Gösterimi

9. Türkiye Topraklarının Organik Madde İçeriği Nasıldır?

Organik gübre kullanmanın tarıma hem doğaya, çiftçiye hem tüketiciye pek çok faydası vardır.Tarım Bakanlığının yapmış olduğu araştırmalara göre Türkiye’de çok yağış alan, Karadeniz Sahilleri ve Kuzey Trakya bölgeleri haricinde yapılan yaklaşık 140.000 adet toprak analizine göre Ülkemiz topraklarının Yüksek Kireçli, Yüksek Ph’lı ve Organik Madde açısından çok fakir ayrıca da bölüm bölüm Fosfor ve Potasyumun fazla olduğu fakat alınamadığını tespit etmiştir. Ayrıca iz element açısından Demir ve Çinko’nunda noksanlığı tespit edilmiştir. Ülkemiz topraklarının 76 ‘sında organik madde miktarı 2 ‘nin altındadır.  Bu kadar düşük olması, monokültür tarım ve  anız olarak  artıkların yakılmasının bir sonucudur. Tarım topraklarında organik madde miktarı genellikle % 1 · 4, orman topraklarında ise % 1 -12 arasında değişmektedir.

10. Toprak Testlerinde Toprak Organik Maddesinin tanımlanması